• Referat to krótki wykład. Twoim zadaniem jest zgłębienie jakiegoś tematu i ustne zaprezentowanie go przed pozostałymi uczestnikami i kadrą seminarium.
  • Referat powinien zaciekawić audytorium. Nie rób referatu z zagadnienia, które wszyscy świetnie znają. Wybierz temat, który interesuje przede wszystkim Ciebie. Przygotowanie do referatu to doskonała okazja do pogłębienia swojej wiedzy, a zawsze lepiej odbiera się mówcę, dla którego referat jest bardziej: „O rany, to takie fajne, że muszę to wam powiedzieć!” niż: „Tak, możecie spać, wiem, że to nudne”.
  • Referat nie bierze się z kosmosu, tylko ze źródeł. Niektórzy mogą krzywo patrzeć na bibliografię ograniczającą się do jednego artykułu z Wikipedii. Sięgnij do książek, czasopism popularnonaukowych, bardziej specjalistycznych stron internetowych (polecamy Astronet). Na Wikipedii cenne źródła można znaleźć na dole, w bibliografii artykułów.
  • Referat nie ma wyczerpywać 100% Twojej wiedzy z danego tematu. Przygotuj się na więcej, niż powiesz — czekają Cię pytania wnikliwych słuchaczy.
  • Referat to nie wymienienie listy luźno związanych faktów. Postaraj się, aby Twoje wystąpienie miało ręce i nogi — zaplanuj dokładnie całe wystąpienie tak, żeby było spójne i logiczne.
  • Referat to nie wypracowanie. Lepiej jest nie przygotowywać treści całego wykładu na papierze, ale konieczny jest krótki plan, który pomaga zachować odpowiednią kolejność omawianych tematów i w którym można też zaznaczyć ważniejsze fakty, np. dane liczbowe lub daty. Referat w całości przeczytany z kartki będzie odebrany dużo gorzej niż swobodnie opowiedziany. Możesz mieć przy sobie wszystkie potrzebne notatki, ale koniecznie uporządkuj je przed referatem, żeby nie tracić czasu na przerzucanie sterty papierów.
  • Referat może być wzbogacony prezentacją multimedialną. Jeśli korzystasz z takowej, pamiętaj, że nie powinna być przeładowana — nie ma sensu wyświetlać na ekranie tego, co właśnie mówisz, a animacje i efekty specjalne raczej odwracają uwagę słuchaczy i trzeba ich używać z wielkim umiarem. Prezentacja powinna zawierać mapy, wykresy, schematy lub ilustracje, czyli to, czego nie można przekazać słowami. Można też wyświetlić (dużą, wyraźną czcionką) główne tezy i wnioski Twojego wystąpienia.
  • Referat nie jest dla ściany, tylko dla ludzi. Mów głośno, wyraźnie i w stronę słuchaczy.
  • Referat nie jest nieograniczony w czasie. Nie powinien być krótszy niż 10 minut, ale po 15 minutach zaczniemy Ci dawać znać, żebyś powoli zbliżał(a) się do końca. Chcemy, aby w 20 minutach zmieścił się referat oraz pytania publiczności. Ale nie myśl, że przeciągnięcie referatu odpowiednio długo zwolni Cię z konieczności odpowiadania na nie…
  • Referat nie od razu jest idealny. Przećwicz go — przed lustrem, rodzicami, rodzeństwem albo znajomymi. Jeśli w trakcie referatu będziesz tłumaczyć zawiłe kwestie — tym bardziej cenne będzie sprawdzenie na kimś, czy potrafisz to jasno wyjaśnić. Podczas próby referatu warto też zmierzyć sobie czas.
  • Referat jest ważny. Nie olewaj tej sprawy, bo sednem wszystkich kolejnych klubowych spotkań będzie właśnie współzawodnictwo w ramach sesji referatowej. To jest Twoja okazja, aby się pokazać (i zdobyć fajne nagrody), ale także nabrać doświadczenia w sztuce publicznych wystąpień (która z pewnością Ci się przyda).